ΟΙ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

του Νίκου Αβουκάτου

Η κλιματική αλλαγή με τις σοβαρές επιπτώσεις της έχει επηρεάσει την καθημερινότητά μας. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που χαρακτηρίζονται από χαλαζοπτώσεις, καταιγίδες και δυνατούς ανέμους έχουν προκαλέσει τα τελευταία χρόνια σοβαρές ζημιές σε δυναμικές καλλιέργειες, κυρίως σε οπωροφόρα και κηπευτικά, αλλά και σε υποδομές όπως θερμοκήπια, συστήματα υποστήριξης δέντρων, αντιχαλαζικές κατασκευές.

Όπως τονίζει στη Greenagenda.gr ο αναπληρωτής διευθυντής της ΔΑΟΠ Πέλλας, Γιώργος Γαϊτάνης, «τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται απότομες θερμοκρασιακές μεταβολές πολύ τακτικά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τις συχνές καταστροφές των καλλιεργειών, τη μείωση της ηρτημένης παραγωγής και του φυσικού κεφαλαίου. Επίσης με τις απότομες μεταβολές των θερμοκρασιών μεταβάλλεται ο βιολογικός κύκλος των φυτών που έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής».

Ακόμη, παρατηρούνται προσβολές σε αυξημένο βαθμό από έντομα στα οποία αυξάνονται οι πληθυσμοί με την ανάπτυξη πολλών γενεών ανά έτος. Αυτό συνεπάγεται μεγάλη αύξηση του κόστους καλλιέργειας από την αυξημένη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων.

Κατά περιοχή, προϊόν και στάδιο ανάπτυξης η παραγωγή αχρηστεύτηκε σε μεγάλο βαθμό τελείως ή υποβαθμίστηκε ενώ σε κάποιες περιπτώσεις είναι ασύμφορη η συγκομιδή της. Εκτιμάται ότι το συνολικό κόστος ζημιάς ανέρχεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στην ηρτημένη παραγωγή, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις, κυρίως η έντονη χαλαζόπτωση, προκάλεσε ζημιές και στο φυτικό κεφάλαιο.

Στην Πέλλα, κατά την περσινή περίοδο, σοβαρό ήταν το πρόβλημα της προσβολής ασθενειών στα ροδάκινα εξαιτίας της σημαντικής αύξησης των εντόμων που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια. Όπως εξηγεί ο κ. Γαϊτάνης, οι ποικιλίες ροδακινιάς που επιλέγονται είναι λεπτόφλουδες, επομένως είναι πιο ευαίσθητες στις μικρές εκδορές τους με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται η ασθένεια της μονίλιας.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Τμήματος Γεωπονίας του ΑΠΘ Χρήστος Δόρδας σημειώνει στη Greenagenda.gr ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη γεωργική παραγωγή μπορεί να είναι και θετικές σε κάποιες καλλιέργειες.

«Μπορεί να παρατηρηθεί αύξηση της απόδοσης ενώ σε άλλες μείωση στην απόδοσή τους. Συγκεκριμένα για την Ελλάδα, αν επιβεβαιωθούν τα πρότυπα πρόγνωσης για μέτριες μεταβολές της θερμοκρασίας (αύξηση) και της βροχόπτωσης (μείωση), τότε το 2080 αναμένεται αύξηση των αποδόσεων για το σιτάρι και το ρύζι και οριακή μείωση (3-5%) για το καλαμπόκι. Ωφελημένα αναμένεται να είναι τα καλλιεργούμενα είδη τροπικής προέλευσης, όπως το βαμβάκι, τα οποία βρίσκονται οριακά εντός της ζώνης καλλιέργειας υπό τις ελληνικές συνθήκες».

«Η χρησιμοποίηση αειφορικών πρακτικών στην καλλιέργεια των φυτών όπως η αμειψισπορά, η χρησιμοποίηση της χλωρής λίπανσης, η αύξηση της βιοποικιλότητας στα αγροτικά οικοσυστήματα, μπορεί να διατηρήσει την παραγωγικότητα των καλλιεργειών», υπογραμμίζει ο κ. Δόρδας.

Για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής μεταβολής, ο κ. Δόρδας ανέφερε ότι «απαιτείται η προσαρμογή των καλλιεργητικών πρακτικών και η χρησιμοποίηση κατάλληλων ποικιλιών των καλλιεργειών για να μειωθεί η συμβολή των αροτραίων καλλιεργειών στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και των αερίων του θερμοκηπίου. Η εισαγωγή νέων ειδών προς καλλιέργεια είναι πολύ πιθανή και επίσης η αναδιάταξη των υπαρχουσών καλλιεργειών σε περιβάλλοντα μικρότερης καταπόνησης (πχ ελαιοκράμβη σε ορεινές περιοχές)».

Κατά την περσινή χρόνια από τα έντονα καιρικά φαινόμενα υπέστησαν εκτεταμένες ζημιές οι καλλιέργειες στην Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας.

Η έκταση που καλλιεργείται με οπωροκηπευτικά στην Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας, είναι περίπου 125.000 στρέμματα. Περίπου στο 70% αυτής της έκτασης προκλήθηκαν ζημιές.

Αυτές αφορούσαν κυρίως στις παρακάτω καλλιέργειες:

• Κεράσια
• Βερίκοκα
• Ροδάκινα
• Νεκταρίνια
• Δαμάσκηνα
• Αχλάδια
• Μήλα
• Ακτινίδια
• Καρπούζια